نکات عکاسی پرتره: ایده ها و تکنیک برای عکاسی پرتره

عکاسی پرتره می تواند خیلی جذاب باشد ولی با این حال چالش های خاص خود را دارد. در حالی که بسیاری از ژانرهای عکاسی به طور کامل به ایده ها، استعدادها و تکنیک های عکاسی متکی است، پرتره دنیای متفاوتی را در بر می گیرد، آن هم دنیای سوژه ها یا همان مدل هاست. در عکاسی از منظره، عکاس می تواند در منظره گشته، تنظیمات را تغییر داده و صحنه های متفاوتی ایجاد کند؛ یا حتی روی یک گونی سیب زمینی بنشیند و منتظر بماند تا نور به مکان مناسب خود برسد تا عکسی زیبا بگیرد. حال آن که یک عکاس پرتره باید حرکت کند تا سوژه احساس بی‌حوصلگی و آشفتگی در محل نکند. این امر به ویژه در مورد عکاسی از کودکان و افراد مسن، حیوانات خانگی و خانواده های شلوغ خیلی بیشتر خود را نشان می دهد.

 چگونه سوژه خود را انتخاب کنیم؟

---

اگر بخواهیم در مورد این مساله صحبت کنیم، اول باید به این دو سوال پاسخ بدهیم:

• چه پرتره ای را می خواهید خلق کنید؟
• به دنبال گرفتن چه نتیجه ای هستید؟

اگر کسی شما را استخدام کند یا از شما درخواستی برای گرفتن پرتره اش داشته باشد، دیگر لازم نیست به دنبال سوژه بگردین، این خود سوژه است.

در این شرایط، بهتر است توجه شما به سه موضوع اصلی زیر معطوف شود:

• چه نوع پرتره ای را می خواهید خلق کنید و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ 
• چه انتخاب هایی می توانید به سوژه برای عکاسی پرتره بدهید؟ برای مثال، این عکاسی نیاز به استودیو دارد؟ چه کامپیزیشنی را می خواهید برای این عکاسی استفاده کنید؟ 
• در آخر، با توجه به این پارامترها، چه وسایل و تجهیزاتی برای این عکاسی نیاز دارید تا موفق شوید یک عکس پرتره زیبا از سوژه خود خلق کنید؟  

اگر عکس پرتره را برای پورتفولیو خود می گیرید تا بتوانید مشتریان بیشتری را به سمت خود جلب کنید یا این که می خواهید هنر خود را به نمایش بگذارید، گزینه های شما برای عکاسی خیلی متنوع تر خواهد بود. 

در این حالت، شما می توانید عجیب ترین و متفاوت ترین تصمیمات خود را گرفته، هر عکس یا تصویری را ثبت کنید و هیچ قانونی برای آن وجود ندارد. به عنوان مثال اگر بخواهید، می توانید سایه های عمیق در عکس خود ایجاد کنید یا اگر دوست دارید که سوژه شما در گل و لای قرار بگیرد و از آن عکاسی کنید، الان وقت مناسبی است. سوژه های مختلف را از عکاسان دیگر پیدا کرده و سعی کنید مانند آن را ایجاد کنید تا در این کار حرفه ای شوید. 

با استفاده از پروژه های خلاقانه که برای عکاسی پرتره خود مشخص می کنید، شما کنترل کامل روی تم، مدل، موقعیت، پرپ ها، مو، آرایش خود خواهید داشت. 

یک عکاسی پرتره خوب که می توان آن را در زمره کارهای خلاقانه و زیبا قرار داد، شامل موارد زیر است:

1-  سوژه خود را انتخاب کنید. در نقطه شروع، این مهم ترین بخش کار شماست که می تواند در دیگر موارد و بخش ها نیز موثر باشد. به عنوان مثال، آیا سوژه شما موهای بلوند دارد یا مشکی؟ پوست او روشن است یا تیره؟ قد بلند است یا کوتاه؟ لاغر یا در سایز بزرگی دارد؟ حتی پوست صورت او صاف است یا لکه دارد؟ عکس قرار است سیاه سفید باشد یا رنگی؟ و… .

2- برای مثال، فرض کنید که می خواهید عکسی سیاه و سفید از یک کاراکتری که چهره یک کابوی را دارد، در محیط آزاد و با نور فراوان بگیرید، که بسیار چهره مردانه و خوش تیپی دارد. 

در این حالت شما سوژه ای را انتخاب نمی کنید که پوست صاف و آفتاب ندیده ای دارد؛ بلکه باید سوژه را نسبت به ایده کلی انتخاب کنید که بتواند ظاهری طبیعی به عکس بدهد. 

3- موقعیت عکاسی را انتخاب کنید.

4-  لباس و پروپ های مناسب را در نظر بگیرید. 

5- نوع مو و آرایش را انتخاب کنید. ممکن است در این کار نیاز به چند حرفه دیگر نیز داشته باشید. سالن های آرایشگاه هر از گاهی کارمندانی دارند که از این که در این کار به شما کنند خوشحال می شوند، گاهی نیازی نیست به آن ها پولی بپردازید، فقط به آن ها کمک می کنید که پورتفلیو خود را بهبود بخشند. 

6-  برنامه ریزی عکاسی پرتره خود را با یک لیست کامل کنید. 

7-  لوازم نورپردازی را آماده کنید.  

 

سوژه را کجا قرار دهیم؟(بهترین محل برای عکاسی پرتره از سوژه)

---

بعد از این که ایده عکاسی پرتره خود را انتخاب کردید و سوژه را یافتید، حال باید درباره محل عکاسی فکر کنید؛ در این حالت برنامه ریزی برای عکاسی اهمیت خود را به خوبی نشان می دهد. این برنامه ریزی باید به خوبی و با جزئیات فراوان نوشته شود. 

شما هیچ خانه ای را بدون نقشه نمی سازید، در اینجا هم این مساله مطرح است. عکاسی پرتره دیجیتال پیشرفته با اکثر ژانرهای دیگر متفاوت است. عکاسی پرتره نیاز به پیش برنامه ریزی دارد و این برنامه ریزی به شما کمک می کند تا در مسیر درست قرار بگیرید. هرچقدر با جزئیات بیشتر برنامه ریزی کنید، جلسه عکاسی پرتره راحت تر پیش می رود. 

این برنامه ریزی عکاسی پرتره می تواند به شما در پیدا کردن مشکلات بالقوه کمک کند، از جمله:

• آیا وسایلی که دارید ممکن است در انتخاب محل عکاسی محدودیت ایجاد کنند؟
• آیا لوازم نورپردازی اضافی دارید؟
• آیا فلش الکتریکی دارید یا از نور مدوام استفاده می کنید؟
• آیا می دانید چگونه از لوازم با سرعت و کارایی مناسب استفاده کنید؟ 

اگر شما به تازگی عکاسی پرتره را آغاز کرده باشید، بهترین گزینه برای شما استفاده از نورپردازی در دسترس است. به این معنی که یا بیرون عکاسی شود یا درون استودیو، یا محل عکاسی نزدیک در یا پنجره باشد.  

پیش برنامه ریزی می تواند کل پروسه را آسان کند. برای مثال، یک عکاسی پرتره مانند عکس بالا فقط به یک دیوار تیره رنگ به عنوان پس زمینه، یک پروپ ساده مانند یک کلاه و یک پنجره یا یک در که به عنوان منبع نور استفاده می شود، نیاز دارد.

در زمان انتخاب محل عکاسی، دومین گزینه که باید به آن توجه داشت پس زمینه است. یک زاویه با یک پس زمینه شلوغ هیچگاه برای عکاسی پرتره مناسب نیست. هرچند باید در نظر داشته باشید که دو نوع عکاسی پرتره وجود دارد: عکاسی پرتره محیطی و غیر محیطی.

در عکاسی پرتره محیطی، شما می خواهید که اطراف سوژه نیز در عکس باشند تا محیطی را در عکس به مخاطب معرفی کنید. 

برای عکاسی پرتره محیطی، لازم نیست کل اتاق را در صحنه قرار دهید تا محیطی را برای عکس فراهم کنید. تنها کافی‌ست یک زاویه مناسب ایجاد و چند پروپ مناسب انتخاب کرده که بتوانید با آن داستانی را تعریف کنید. 

با این حال باید حواستان به پس زمینه های شلوغ نیز باشد. وقتی شما یک مکان را برای سوژه خود انتخاب می کنید، نباید توجه را از سوژه دور کنید. دقیقا پشت سر سوژه را تا آنجایی که امکان دارد از موارد دیگر مانند وسایل، ابعاد، سایه های قابل توجه یا نورهای عجیب تمیز و خالی کنید.

برای عکاسی پرتره غیر محیطی پس زمینه می تواند یک دیوار ساده مانند یک پس زمینه کاغذی یا یک پارچه باشد. در این روش، محیط درون عکس پوشش داده نمی شود.

ژست در عکاسی پرتره

---

پوزینگ یا ژست گرفتن هنری است که برای آن به زمان و تلاش زیادی نیاز است. با این حال، ما سعی کرده ایم راهنمایی های لازم برای این که بتوانید در انتخاب ژست مناسب سوژه در مسیر صحیح قرار بگیرید را برای شما شرح دهیم.

در این قسمت لیست برنامه ریزی برای عکاسی که در بخش قبل به آن پرداخیتم، برای این که بتوانید ژست مورد نظر خود را انتخاب کنید، اهمیت خود را نشان می دهد. به خاطر داشته باشید که ممکن است در روز عکاسی، اتفاقات مختلفی رخ بدهد و همه چیز تغییر کند، ولی این لیست برنامه ریزی می تواند به شما برای این که کار خود را با نظم پیش ببرید کمک کند.
در عکاسی پرتره، راهنمایی های استانداردی برای “کراپ کردن” یا ” قاب” عکس پرتره وجود دارد که اهمیت ویژه ای دارند؛ زیرا کراپ می تواند روی پوز و ژست عکاسی تاثیر بگذارد.
این راهنمای استاندارد شامل موارد زیر است:

• عکس سر
• عکس سر و شانه
• عکس از نیمه بدن
• عکس از سه چهارم بدن
• عکس از کل بدن
• و یک عکس گروهی

اسم هریک از این ها به خوبی نوع خود را مشخص می کند.

بدن را در جایی که خم شده است کراپ نکنید. اگر قصد شما از پرتره گرفتن عکسی با طول کامل است، مطمئن شوید که کل بدن را در عکس پوشش داده اید، علاوه بر این در لبه ها فضایی خالی نیز قرار دهید.

نکته اصلی این است که بدنی را که خم شده است، کراپ نکنید. اگر می خواهید تنها از سر عکاسی کنید، قاب بندی را به گونه ای انجام دهید که گردن به هیچ وجه درون عکس قرار نگیرد یا تمام آن درون عکس قرار گرفته و بهترین نتیجه را بدهد.

• اگر می خواهید از سر و شانه عکس بگیرید، عکس سوژه را روی خطوط شانه یا روی آرنج کراپ نکنید.
• اگر پرتره مورد نظر شما پرتره نیم تنه است، باید بالا تنه و کمر را در عکس قرار دهید؛ بالای زانو یا خط کمر را یا به طور کامل درون عکس پوشش دهید یا کامل از آن خارج کنید، به این معنی که بالای کمر را در قاب قرار دهید. مراقب باشید، دست ها یا بازوها را نبرید.
• اگر می خواهید تمام تنه را پوشش دهید، مچ پا را نبرید.
• از نکات مهم در عکاسی، این است که بالای بازوها، گردن و محل قرار گیری دست ها به خوبی انتخاب شود.
• اگر گردن چروکیده شده است، بهتر است که سوژه گردنش را به خوبی بکشد.

اگر ژست مناسبی را انتخاب کنید، نکته ی کشیده شدن گردن، اهمیت خود را به خوبی نشان می دهد.

برای این که کشیده شدن گردن در عکاسی تاثیری نگذارد و ژست را خراب نکند، می توانید دوربین را بالاتر از سوژه قرار دهید تا همان طور که سوژه گردن را کشیده است به سمت بالا و دوربین نگاه کند. در عین حال، نگاه سوژه باید به گونه ای طبیعی برسد که با ژست هماهنگی داشته باشد.

اگر بازوها مشخص باشند، در هنگام عکاسی، می توانید از سوژه بخواهید که دست ها را به سمت بدن خود فشار دهد. حتی اگر سوژه بازوهای باریکی داشته باشد، این روش کاربردی خواهد بود. در انتها، دست هایی که به خوبی ژست نگرفته باشند می توانند باعث از بین رفتن عکس شما بشوند.

به طور معمول، لنزهایی با زاویه باز و دست هایی که به سمت دوربین قرار گرفتند، ترکیب خوبی نخواهند داشت. با این حال در این عکس، این حرکت، به دلیل موضوع آن، دراما را به پرتره اضافه کرده است.

بیشتر سوژه ها در واقع نمی دانند که چگونه باید دست ها را در ژست جای دهند، برای همین در هنگام عکاسی، استرس گرفته و باعث می شود که آن ها ژست های عجیب بگیرند.

1- دست ها را به سمت جلوی بدن خود فشار ندهید. این کار، آن ها را بزرگ، بلند و دست و پا گیر جلوه می دهد.

2- قبل از این که دکمه شاتر را فشار دهید، حتما دستان سوژه را چک کنید. آیا دست ها گره خورده اند یا آرام هستند؟ آیا انگشتان خود را به صورت عجیبی به هم گره کرده اند؟ و … .

3- اگر سوژه عصبی است، چیزی به دست او بدهید تا با آن کاری انجام دهد. دست ها را روی زانو قرار دهید یا این که از او بخواهید آن ها را درون جیب شلوارش قرار دهد. وسیله ای به او بدهید.

اگر عکس گروهی است، می توانید دست هر فرد را روی شانه ی فرد کناری قرار دهید. البته باید در استفاده از این نکات دقت داشته باشید. در عکس های فامیلی، هر فرد خودش شخص دیگر را بغل خواهد کرد. اما در عکس های پرتره حرفه ای، باید هر تماسی را با دقت بررسی کنید.

آخرین موضوعی که باید در ژست گیری به آن توجه داشته باشید، پاها و طریقه ایستادن است. هیچ کس ظاهری که مثل چوب، سفت و سخت است را دوست ندارد. برای این که سوژه احساس راحتی کند، با او صحبت کنید؛ یک پا را روی پای دیگر یا پایی را جلو یا کنار دیگری قرار دهید.

عکاسی پرتره دیگران را بررسی کنید و ببینید عکاسان دیگر چگونه سوژه های خود را ایستاده نگه می دارند و چه بازی هایی با دست ها، شانه و پاهای آن ها می کنند. نکته خیلی مهم در عکاسی گروهی پرتره این است که افراد را به صف نکنید. بهتر است یک زاویه مثلثی از افراد در هنگام عکاسی پرتره ایجاد کنید.

این عکس، یک نمونه عالی از استفاده از زاویه مثلثی در ژست دادن سوژه هاست. دو دختر در بالا و مادر مانند مثلث ایستاده اند؛ دو دختر در پایین و مادر نیز باز هم مثلث شکل ژست گرفته اند. در واقع عکاس از دو مثلث استفاده کرده تا یک ترکیب کلی زیبا از پنج فرد را ایجاد کند.

گروه خود را ارزیابی کرده و آن ها را در گروه های سه نفره براساس اندام، سن و رابطه شان دسته بندی کنید. سپس هر گروه سه نفری را به گونه ای کنار هم قرار دهید که سرها شبیه یک مثلث خیالی باشند. اگر از گروه بزرگی عکاسی می کنید، هر یک از مثلث ها را به گونه ای در ترکیب کلی قرار دهید که با توجه به موقعیت مکانی، خوشایند به نظر برسند.

تنظیمات دوربین برای عکاسی پرتره

---

انتخاب لنز

انتخاب شما برای لنز یا لنزها، وابسته به طرحی است که برای عکاسی خود گرفته اید. با این حال یک حقیقت جهانی وجود دارد؛ باید از لنزهای واید پرهیز کنید، مگر این که بخواهید از یک گروه بزرگ از افراد عکاسی پرتره انجام دهید یا افکت خاصی را برای عکاسی به کار ببرید. لنزهای واید بین پس زمینه و پیش زمینه امواج ایجاد می کند. برای مثال، این افکت می تواند بینی سوژه شما را بزرگتر جلوه دهد، به خصوص اگر سوژه به سمت دوربین خم شده باشد.

با استفاده از لنزهای فاصله کانونی بلندتر، صورت کودک به درستی در صحنه تناسب بندی شده است.

همچنین برخی از لنزهای واید می تواند باعث ایجاد امواجی در لبه های عکس بشود. برای پرتره تک نفره، بهتر است لنز در فاصله کانونی بین 35 تا 180 میلیمتر قرار گیرد. این که در فاصله کانونی گفته شده، چه محدوده ای برای شما مناسب است، به برشی که می خواهید به عکس بدهید، اندازه محل کار و اندازه سنسور دیجیتال دوربین بستگی دارد.
اگر بخواهید یک عکس پرتره تنها از سر سوژه بگیرید، باید لنز را در فاصله کانونی 180 میلیمتری قرار دهید. اگر عکسی که مد نظر شما است، یک عکس از سوژه تمام قد باشد، فاصله کانونی 35 میلیمتری مناسب است. اگر دوربین شما سنسور کوچکتر داشته باشد، باید از لنزهایی با فاصله کانونی وسیع تر استفاده کنید و اگر دوربین شما سنسور فول فریم داشته باشد، لنزهایی با فاصله کانونی بلندتر مناسب تر هستند. هرکدام از فاصله های کانونی در محدوده گفته شده، می تواند عکس های بسیار متفاوتی را ایجاد کند.

دیافراگم

انتخاب دیافراگم، در عکاسی پرتره اهمیت بسیار بالایی دارد؛ زیرا در کنار فاصله کانونی لنز و فاصله دوربین از سوژه، عمق میدان را کنترل می کند.

عکاسان پرتره عمق میدان کم را ترجیح می دهند، چون با این کار سوژه را از پس زمینه جدا می کنند. با این حال باید توجه کنید که عمق میدان خود را آن قدر کم نکنید که ویژگی های مهم صورت از تمرکز خارج شوند.

عمق میدان یک اصطلاح بصری است که فاصله بین جلو و پشت نقطه فوکوس را توصیف می کند که در عکس نهایی به صورت فوکوس ظاهر می شود. برای مثال، هنگامی که می خواهید از یک کودک عکس پرتره هدشات بگیرید، باید روی چشم ها فوکوس کنید. این همان نقطه تمرکز است. 

دیافراگم انتخابی شما می تواند بازده عمق میدان را به قدری اضافه کند که بینی کودک نیز در فوکوس قرار گیرد و همین طور می تواند به قدری گسترده شود که تا پشت سر رفته و گوش کودک را در فوکوس قرار دهد. به عبارت دیگر، تمام چهره کودک در فوکوس قرار بگیرد که به تام عمق میدان عمیق شناخته می شود. علاوه بر این دیافراگم انتخابی شما می تواند عمق میدان سطحی باشد که فقط چشمان کودک در تمرکز قرار می گیرند. این گونه دیافراگم بر عمق میدان تاثیر می گذارد.

• مقدار f/stop کمتر. برای مثال، f/2.8، دیافراگم بزرگتری را درون لنز باز می کند که باعث عمق میدان سطحی می شود.
• مقدار f/stop بزرگتر. برای مثال، f/22، دیافراگم کوچکتری را درون لنز باز می کند و عمق میدان عمیق تری را ایجاد می کند.

این مساله اهمیت دارد، زیرا اگر بخواهید یک عکس پرتره بگیرید و تصمیم گرفتید از عمق میدان سطحی استفاده کنید و فقط چشم ها را در فوکوس قرار دهید، ولی سوژه بخواهد که تمام چهره را در فوکوس بگذارید، اینجا دچار مشکل خواهید شد. با دانستن همین موضوع، اگر شما می خواهید از گروه بزرگی عکس بگیرید و اندازه عمق میدان را به خوبی انتخاب نکنید، بعضی از افراد درون عکس، در قسمت های پشتی عکس، مات و خارج از فوکوس قرار می گیرند.

گاهی شنیده اید که عکاسان پرتره درباره بوکه یا لنز فست صحبت می کنند. به عنوان تازه کار، نباید نگران آن باشید، در عوض روی درک واقعی نحوه کار عمق میدان در موقعیت های پرتره واقعی متمرکز شده و بعدا وارد حوزه های فانتزی شوید. 

سرعت شاتر

سرعت شاتر برای عکاسی پرتره جز تنظیمات آسان به حساب می آید. تا زمانی که شما دنبال نوعی جلوه خاص نباشید، سرعت شاتر باید به اندازه ای سریع باشد تا هر لرزش دوربین و یا حرکت سوژه را در عکس نگیرد.

بهترین کار این است که در ابتدای کار، از فرمول زیر استفاده کنید:

حداقل سرعت شاتر = فاصله کانونی/1

به این معنی که شما با نگاه کردن به لنز، حداقل سرعت شاتر را پیدا خواهید کرد. اگر از یک لنز 100 میلیمتری استفاده می کنید، کمترین سرعت شاتر اسپید باید 100/1 ثانیه باشد. اگر این مقدار به سرعت شاتری رسید که وجود خارجی ندارد، نزدیکترین را انتخاب کنید. برای مثال، به جای استفاده از 100/1 ثانیه سرعت شاتر دوربین خود را روی 125/1 ثانیه ثبت کنید. 

در نورپردازی کم، اجازه ندهید تکان دوربین عکس شما را خراب کند. بهترین کار این است که برای چک کردن میزان وضوح تصویر خود به مژه ها نگاه کنید. مژه ها باید به خوبی در فوکوس قرار گرفته و واضح باشند. در واقع بتوانید هر عدد مو را ببینید.

حال، حتی با استفاده از این فرمول، باید حرکت های ممکن در این عکاسی را بشناسید. نکته کلیدی این است که در عکاسی پرتره، بهتر است از سه پایه استفاده کنید. سه پایه دو فایده خیلی بزرگ دارد:  

1. از این که دوربین ثابت قرار گرفته است مطمئنید و این باعث می شود روی حرکت نکردن سوژه تمرکز داشته باشید.
2. اجازه می دهد تا سر خود را از دوربین بیرون بیاورید. می توانید به چهره سوژه نگاه کرده و به او کمک کنید تا ظاهری طبیعی داشته باشد.

ISO

در بیشتر موارد، شما باید ایزو را در کمترین حالت قرار دهید. اما چقدر کم؟ بسیاری از این تصمیمات براساس دوربین شما گرفته می شود. این مساله که به تنظیم ایزو مربوط می شود، به عنوان نویز دیجیتال شناخته می شود. بدون ورود به جزئیات فنی غیر ضروری، باید با ایزو آشنایی پیدا کنید. در تمام دوربین های دیجیتال، با بالارفتن ایزو، نویز دیجیتال هم بیشتر می شود. با یک دوربین سطح پایین، می توانید ببینید نویزها در ایزوی بالای 400 چقدر بیشتر می شوند و با دوربین های حرفه ای تر DSLR، می توانید ایزو را از 800 به 1600 برسانید، بدون این که نویز زیادی ببینید.  

1. آزمایش کنید و مشخص کنید که دوربین در چه نقطه ای شروع به نویز گذاشتن می کند.
2. همیشه ایزوی دوربین را در محدوده بدون نویز قابل تشخیص تنظیم کنید، حتی ایزوهای پایین تر بهتر هستند.

 

تنظیم ایزو یک رابطه مستقیم با اکسپوژر دارد که به عنوان مثلث اکسپوژر شناخته می شود. ایزوی بالاتر، به دوربین اجازه می دهد تا از سرعت شاتر بیشتر و دیافراگم کوچکتری استفاده کند. به این ترتیب بهترین اکسپوژر را برای عکس خواهید داشت.

از کجا شروع کنید؟ ایزوی خود را به قدری سریع بگذارید که به سرعت شاتری برسد که تکان دوربین را نگیرد و عمق میدان مناسبی را ایجاد کند. اگر قرار باشد ایزو را بالاتر از محدوده نویز مشخص ببرید، پس نور را در محیط عکاسی بیشتر کنید.